Sigmund Freud:Η φαντασίωση είναι σημαντικός παράγοντας στη σεξουαλική διέγερση

 

Στo σπουδαίο έργο, Τρεις μελέτες για τη σεξουαλική θεωρία, ο κορυφαίος ψυχολόγος ανάμεσα σε άλλα, μιλά για τα ένστικτα, τη libido και τις διάφορες σεξουαλικές ανωμαλίες .-Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή

Sigmund Freud...Ένας από τους πλέον βαθυστόχαστους αναλυτές του 20ου αιώνα που μελέτησε και προσδιόρισε έννοιες όπως το ασυνείδητο, η απώθηση και η παιδική σεξουαλικότητα. 

Οι επιστημονικές θεωρίες του και οι τεχνικές θεραπείας που ανέπτυξε θεωρήθηκαν ιδιαίτερα καινοτόμες και αποτέλεσαν αντικείμενα έντονης αμφισβήτησης όταν παρουσιάστηκαν στη Βιέννη του 19ου αιώνα. Μέχρι και σήμερα προκαλούν έντονο προβληματισμό και αντιπαραθέσεις οι θεωρίες του. 

Η επίδραση του Freud δεν περιορίστηκε μόνο στην ψυχολογία και την ψυχιατρική, αλλά απλώθηκε σε πολλούς τομείς της επιστήμης (ανθρωπολογία, κοινωνιολογία, φιλοσοφία) και της τέχνης.

Ο Freud, το 1905 έγραψε τις "Τρεις μελέτες για τη σεξουαλική θεωρία", και τις ολοκλήρωσε το 1924. Εδώ παρουσιάζει μια γενική και θεμελιώδη θέση: η διαστροφή δεν είναι εκτροπή, παρέκκλιση της σεξουαλικότητας, αλλά στην ίδια της την ουσία η ανθρώπινη σεξουαλικότητα είναι διαστροφική.

Αυτή η πραγματεία μαζί με την "Ερμηνεία των ονείρων" είναι τα θεμελιώδη έργα της ψυχαναλυτικής θεωρίας και απαραίτητο ανάγνωσμα όσων ασχολούνται με το θέμα της σεξουαλικότητας.

Ήταν ίσως, λογικό, την εποχή που πρωτοδημοσιεύτηκε να προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις. Οι πολυάριθμοι εχθροί του χαρακτήρισαν το έργο του ως αισχρό, ανήθικο, νοσηρό. Δεν ήταν όμως λίγοι κι εκείνοι οι γνωστοί του που δεν του μιλούσαν στο δρόμο και χαρακτήρισαν το έργο  του  αισχρό, ανήθικο και νοσηρό.

Ο Freud έβλεπε όλη την ανθρώπινη συμπεριφορά υποκινούμενη από ενορμήσεις και ένστικτα. Ο αρχικός όρος ήταν :"βασικά ένστικτα" τα οποία διαιωνίζουν τη ζωή του ατόμου παρακινώντας το να ψάξει για φαγητό, νερό αλλά ταυτόχρονα διαιωνίζουν τη ζωή του είδους παρακινώντας το να έχει σεξουαλική επαφή. Αυτό το ένστικτο το ονόμασε "`Ερως". Τα ένστικτα παρακινούνται από μια ενέργεια που υποκινεί τον ψυχισμό μας και την ονόμασε λίμπιντο...από τη λατινική λέξη  (libido) για την επιθυμία.

Το νέο στοιχείο που περιέχει το βιβλίο, η libido, επιτρέπει την ανακάλυψη μιας νέας "επιστημολογικής ηπείρου", αυτήν της ψυχανάλυσης. Εκείνη, εξήγησε τις νευρώσεις ενώ βασίστηκε στον σεξουαλικό παράγοντα (η αιτία όλων των νευρώσεων έγκειται στο σεξουαλικό απωθημένο) αναθεμελιώνοντας την ψυχολογία και την παραδοσιακή ψυχιατρική. Ο κορυφαίος ψυχολόγος, αναζήτησε τη σπουδαιότητά τους στη σεξουαλική ενοχή και τελικά στην παιδική σεξουαλικότητα και το οιδιπόδειο σύμπλεγμα.

Οι "Τρεις πραγματείες για τη θεωρία της σεξουαλικότητας" αποδεικνύουν ότι η αφετηρία της πηγάζει στους πρώτους μήνες της ζωής και όχι στην αρχή της εφηβείας. Μελετώντας τις διάφορες "σεξουαλικές ανωμαλίες", αναιρεί τον απόλυτο χαρακτήρα της ομαλότητας και της ανωμαλίας και τους μηχανισμούς μετάβασης από το παιδικό σεξουαλικό στάδιο σ’ εκείνο του ενήλικα, καθώς  και τις δυσκολίες αυτής της μετάβασης.

Ακολουθούν κάποια αποσπάσματα από το βιβλίο του :

Ένστικτο θα μπορούσαμε να εννοήσουμε την ψυχική αντιπροσώπευση μιας σε συνεχή ροή ενδοσωματικής πηγής ερεθισμού.

Όλοι οι παράγοντες που δυσχεραίνουν τη σεξουαλική ανάπτυξη εκφράζουν την επίδρασή τους με την έννοια ότι προκαλούν μια αναγωγή, μια επιστροφή σε μια προηγούμενη φάση ανάπτυξης..

Οι νευρωσικοί έχουν παραμείνει στο νηπιακό στάδιο της σεξουαλικότητάς τους ή επανέρχονται στο στάδιο αυτό.

Η βρεφονηπιακή σεξουαλικότητα συνδέεται στενά στην αρχή με μία από τις ζωτικές σωματικές λειτουργίες, δεν γνωρίζει ακόμα κανένα σεξουαλικό αντικείμενο, είναι αυτο-ερωτική, και ο σεξουαλικός της σκοπός κυριαρχείται από μια ερωτογόνο ζώνη.

Οι παιδικές σεξουαλικές αναζητήσεις πραγματοποιούνται πάντοτε στη μοναξιά. Αποτελούν ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση μιας ανεξάρτητης στάσης στον κόσμο, και συνεπάγονται μια μεγάλη αποξένωση του παιδιού από τους ανθρώπους του περιβάλλοντός του, οι οποίοι προηγουμένως απολάμβαναν πλήρους εκ μέρους τους εμπιστοσύνης.

Η κούνια, το πέταγμα στον αέρα και το ταρακούνημα κατά τα σιδηροδρομικά ή οδικά ταξίδια (τα αγόρια συχνά θέλουν να γίνουν μηχανοδηγοί, οδηγοί γενικά) προκαλούν ηδονή των αισθήσεων από την κίνηση.

Η επιλογή αντικειμένου της εφηβικής περιόδουείναι υποχρεωμένη να απαλλαγεί από τα αντικείμενα της παιδικής ηλικίας και να αρχίσει εκ νέου ως «αισθησιακό ρεύμα». Η μη σύμπτωση των δύο αυτών ρευμάτων έχει συχνά ως αποτέλεσμα το ότι ένα από τα ιδεώδη της σεξουαλικής ζωής, η συγκέντρωση όλων των επιθυμιών πάνω σε ένα μοναδικό αντικείμενο, θα είναι αδύνατον να πραγματοποιηθεί.

Η τελική σεξουαλική στάση ενός ατόμου δεν αποφασίζεται παρά μετά την εφηβεία και είναι το αποτέλεσμα πολυάριθμων παραγόντων, οι οποίοι δεν είναι όλοι γνωστοί. Κάποιοι είναι ιδιοσυγκρασιακής φύσεως άλλοι όμως είναι τυχαίοι. Αναμφισβήτητα, μερικοί από τους παράγοντες αυτούς μπορεί να έχουν τόση βαρύτητα ώστε να επηρεάζουν το αποτέλεσμα προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Γενικά όμως, η πολλαπλότητα των καθοριστικών παραγόντων αντανακλάται στην ποικιλία των έκδηλων σεξουαλικών στάσεων μέσα από τις οποίες βρίσκουν την έκφρασή τους στην ανθρωπότητα….

Η ψυχαναλυτική έρευνα διαπίστωσε ότι όλα τα ανθρώπινα όντα είναι ικανά να κάνουν μιαομοφυλόφιλη επιλογή αντικειμένου, και έχουν πράγματι κάνει στο ασυνείδητό τους.

Η ψυχική αξία που προσδίδουμε στοσεξουαλικό αντικείμενο, το οποίο αποτελεί τον στόχο του σεξουαλικού ενστίκτου, πολύ σπάνια περιορίζεται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Η εκτίμηση επεκτείνεται σε ολόκληρο το σώμα του σεξουαλικού αντικειμένου και τείνει να συμπεριλάβει κάθε αισθησιασμό που απορρέει από αυτό. Η ίδια υπερεκτίμηση επεκτείνεται και στην ψυχολογική σφαίρα: το υποκείμενο παθαίνει κάτι σαν διανοητική τύφλωση (δηλαδή εξασθενεί η κριτική του ικανότητα) ως προς τις ψυχικές επιδόσεις και τελειότητες του σεξουαλικού αντικειμένου και υποτάσσεται στις κρίσεις του τελευταίου με ευπιστία. Έτσι η ευπιστία του έρωτα γίνεται μια σημαντική, αν όχι η πιο θεμελιώδης πηγή εξουσίας.

Από την άλλη πλευρά, οι δυνάμεις αυτές που δρουν σαν φραγμοί πάνω στη σεξουαλική ανάπτυξη– η αηδία, η ντροπή και η ηθικότητα – πρέπει επίσης να θεωρηθούν ως ιστορικά κατάλοιπα των εξωτερικών αναστολών στις οποίες υποβλήθηκε το σεξουαλικό ένστικτο κατά τη διάρκεια της ψυχογένεσής του ανθρώπινου είδους. Μπορούμε να παρατηρήσουμε τον τρόπο με τον οποίο εμφανίζονται την κατάλληλη στιγμή, κατά την ανάπτυξη των ατόμων, σαν να εμφανίζονται αυτόματα, όταν η ανατροπή και η εξωτερική επίδραση δώσουν το σύνθημα.

Το πρόβλημα είναι το πώς γίνεται η ηδονήπου αισθάνεται κάποιος να γεννά την ανάγκη για μεγαλύτερη ηδονή.

Σε κάθε περίπτωση,η σεξουαλική πρόωρη ανάπτυξη κάνει πιο δύσκολο τον μετέπειτα επιθυμητό έλεγχο του σεξουαλικού ενστίκτου από τις ανώτερες ψυχικές δυνάμεις και αυξάνει την παρορμητική ικανότητα η οποία, ξέχωρα εντελώς από αυτό, χαρακτηρίζει τις ψυχικές παραστάσεις του ενστίκτου. Η σεξουαλική πρόωρη ανάπτυξη βαδίζει συχνά παράλληλα με την πρόωρη διανοητική ανάπτυξη. Με τη μορφή αυτή συναντάται στην ιστορία της παιδικής ηλικίας των πιο προικισμένων και δημιουργικών ατόμων…

Κατ’ ακολουθία της αντίστροφης σχέσης που υπάρχει ανάμεσα στον πολιτισμό και την ελεύθερη ανάπτυξη της σεξουαλικότητας, σχέσης της οποίας οι συνέπειες μπορεί κανείς να ακολουθήσει μέχρι βαθιά μέσα στη δομή της ύπαρξής μας, η πορεία που ακολουθείται από το σεξουαλικό ένστικτο ενός παιδιού είναι ακριβώς τόσο ασήμαντη για τη μετέπειτα ζωή, εκεί όπου το πολιτισμικό ή κοινωνικό επίπεδο είναι σχετικά χαμηλό, όσο είναι σημαντική εκεί όπου το επίπεδο αυτό είναι σχετικά υψηλό.

Οι διάφοροι ψυχικοί παράγοντες μαζί με τυχόν βιωμένους ερεθισμούς της βρεφονηπιακής σεξουαλικότητας (κυρίως η αποπλάνηση από άλλα παιδιά ή από ενήλικες) παρέχουν το υλικό για ένα σεβαστό ποσοστό των αργότερα παρατηρούμενων παρεκκλίσεων από τη φυσιολογική σεξουαλική ζωή, τόσο στους νευρωσικούς όσο και στους διεστραμμένους.klik