ΤΟ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο αθάνατος έρωτας του Κοέν με τη Μαριάν στην Υδρα

Ενας μεγάλος έρωτας που γεννήθηκε σ' ένα ελληνικό νησί και εξελίχθηκε σε παντοτινή αγάπη, ένας νεαρός καλλιτέχνης που έμελλε να σημαδέψει την παγκόσμια μουσική, μια πανέμορφη νεαρή κοπέλα κι ένα σπουδαίο τραγούδι, το «So Long Marianne»... 

• ΕΘΝΟΣ
• 13:59, 14/8

Κάπως έτσι σκιαγραφείται ο καμβάς της καρμικής σχέσης του Καναδού τραγουδιστή, συνθέτη και ποιητή Λέοναρντ Κοέν με τη Νορβηγίδα μούσα του Μαριάν Ιλέν, η οποία έφυγε πριν από λίγες μέρες από τη ζωή, σε ηλικία 81 ετών, δίνοντας τέλος σε μια απίστευτη ιστορία αγάπης.

Ο καλλιτέχνης πληροφορήθηκε την οριακή κατάσταση της υγείας της Μαριάν λίγες μέρες πριν τον θάνατό της, από έναν στενό της φίλο. Συγκλονισμένος έγραψε και της έστειλε ένα γράμμα, αποδεικνύοντας πως υπάρχουν αγάπες που δεν τελειώνουν ποτέ: «Λοιπόν Μαριάν, ήρθε αυτή η στιγμή που

είμαστε τόσο γέροι και τα σώματά μας καταρρέουν και σκέφτομαι ότι θα σε ακολουθήσω πολύ σύντομα. Ξέρω ότι βρίσκομαι τόσο κοντά πίσω σου ώστε, αν απλώσεις το χέρι σου, νομίζω ότι θα φθάσεις το δικό μου. Και ξέρεις ότι πάντα σε αγαπούσα για την ομορφιά σου και τη σοφία σου. Αλλά δεν χρειάζεται να πω παραπάνω γι΄ αυτά γιατί τα ξέρεις ήδη. Αλλά τώρα, θέλω μόνον να σου ευχηθώ ένα πολύ καλό ταξίδι. Καλό ταξίδι παλιά φίλη. Ατελείωτη αγάπη, θα σε δω στη συνέχεια του δρόμου»...Ο φίλος της Μαριάν τής διάβασε το γράμμα και όταν εκείνη άκουσε το σημείο που έλεγε «αν απλώσεις το χέρι σου», άπλωσε το χέρι της... Δύο μέρες μετά έπεσε σε λήθαργο και ξεψύχησε.

Η... προφητεία
Ποια ήταν όμως η Μαριάν, ο μεγάλος έρωτας της Υδρας, η γυναίκα που σημάδεψε τη ζωή και την τέχνη του Λέοναρντ Κοέν; Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νορβηγία. Οπως έχει η ίδια εξομολογηθεί η γιαγιά της της είχε πει όταν ήταν μικρή: «Θα συναντήσεις έναν άντρα που θα μιλάει με γλώσσα από χρυσό...». Η Μαριάν αναγνώρισε χρόνια αργότερα αυτόν τον άντρα στο πρόσωπο του μεγάλου τροβαδούρου.

Οι δυο τους συναντήθηκαν τυχαία στην Υδρα στις αρχές της δεκαετίας του '60. Ο Λέοναρντ Κοέν είχε αγοράσει εκεί, τον Σεπτέμβριο του 1960, λίγο μετά τα 26α γενέθλιά του, έναντι 1.500 δολαρίων, ένα σπίτι το οποίο χρησιμοποιούσε ως καταφύγιο όταν ήθελε να ξεφύγει και να γράψει. Σύντομα ενσωματώθηκε στην τοπική κοινωνία, έγινε δικός τους άνθρωπος. Το τρίπατο καταφύγιό του ήταν παλιό, χωρίς ηλεκτρικό και νερό, είχε πέντε δωμάτια και μια μεγάλη βεράντα: «Η αγορά αυτού του σπιτιού ήταν η πιο έξυπνη κίνηση που έκανα ποτέ. Το να έχω αυτό το σπίτι κάνει τις μεγαλουπόλεις λιγότερο τρομακτικές» θα πει ο ίδιος χρόνια αργότερα.

Η Μαριάν, 22 ετών τότε, πήγε στην Υδρα από το Οσλο με τον σύντροφό της, τον συγγραφέα Αξελ Γιένσεν και το νεογέννητο αγοράκι τους. Η ζωή τους κυλούσε όμορφα τους πρώτες μήνες στο νησί, όμως σύντομα ο Γιένσεν άρχισε να συνδέεται ερωτικά με άλλες γυναίκες. Η Μαριάν ένιωσε προδομένη, απογοητεύμενη και μόνη. Σε αυτή τη δύσκολη περίοδο κι ενώ ο άντρας της έλειπε σε ένα από τα συχνά ταξίδια του, αντίκρισε για πρώτη φορά τον Λέοναρντ Κοέν. «Στεκόμουν σ' ένα μαγαζί με το καλάθι μου περιμένοντας να πάρω νερό και γάλα» έλεγε η ίδια: «Αυτός στεκόταν στην είσοδο με τον ήλιο πίσω του. Και έτσι δεν έβλεπα το πρόσωπό του, μόνο τα περιγράμματα. Και τότε ακούω τη φωνή του να λέει: ''Θα ήθελες να έρθεις στην παρέα μας; Καθόμαστε έξω''. Και εγώ απάντησα ''ευχαριστώ'' και τελείωσα τα ψώνια μου. Επειτα βγήκα έξω. Και κάθισα σ' εκείνο το τραπέζι». Αυτή η πρώτη συνάντηση ήταν η αρχή του μεγάλου τους έρωτα. Ο Κοέν συνήθιζε να λέει πως η Μαριάν είναι το πιο όμορφο πλάσμα που είχε δει ποτέ. «Ποτέ δεν ένιωθα όμορφη. Γι΄αυτό και όταν μου το έλεγε ο Λέοναρντ, ξανά και ξανά, δεν τον πίστευα. Ούτε κι εκείνος όμως πίστευε ότι είναι όμορφος. Είχαμε και οι δύο τα προβλήματά μας...» είχε η εκμυστηρευτεί η ίδια.

Κοέν και Ιλέν τραγουδούν μαζί κάτω από ένα δέντρο, ζώντας τον έρωτά τους στην Υδρα.

Οικογένεια
Ο Λέοναρντ Κοέν ανέπτυξε μια εξαιρετική σχέση με τον μικρό Αξελ και οι τρεις τους ζούσαν μαζί, σαν οικογένεια, για σχεδόν μια δεκαετία. Ταξίδευαν συχνά, από την Υδρα μέχρι τη Νορβηγία και τον Καναδά. Οι ημέρες που πέρασαν όμως μαζί στο πανέμορφο ελληνικό νησί ήταν οι πιο ευτυχισμένες της ζωής τους. Και φυσικά το τραγούδι «So long Marianne», που κυκλοφόρησε το 1967 με τον δίσκο «Songs of Leonard Cohen», ήταν αφιερωμένο σε εκείνη. Αυτή ήταν και η πρώτη δισκογραφική δουλειά του καλλιτέχνη και σημείωσε μεγάλη επιτυχία τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Στον δίσκο του «Songs of a room», πάλι, του 1969, η Μαριάν κοσμούσε το οπισθόφυλλο καθισμένη στο γραφείο του αγαπημένου της, στο σπίτι του στην Υδρα, να χαμογελά μπροστά στη γραφομηχανή του. Σε αυτόν τον δίσκο βρισκόταν το αγαπημένο τραγούδι της, το «Bird on the Wire», που ήταν αφιερωμένο σε εκείνη.

Μόνο που, όπως αποδείχτηκε, το «So Long Marianne» ήταν ένα τραγούδι αποχαιρετισμού. «Οταν το έγραφα, δεν καταλάβαινα ότι με εκείνο το τραγούδι την αποχαιρετούσα. Αυτό έκανα όμως» είχε εξομολογηθεί αργότερα ο καλλιτέχνης: «Δεν θυμάμαι πώς χωρίσαμε. Οι περίοδοι που ζούσαμε χωριστά γίνονταν ολοένα και μεγαλύτερες και έπειτα, με κάποιον τρόπο, όλο αυτό κατέρρευσε».

«Ημουν τυχερή που είχα την αγάπη του σε εκείνη την περίοδο της ζωής μου. Μου δίδαξε τόσα πολλά και ελπίζω να του έδωσα κι εγώ ένα-δυο πράγματα» θα δηλώσει η Μαριάν δεκαετίες αργότερα. Οσο για τα συναισθήματα του Λέοναρντ Κοέν; Αποκαλύφθηκαν, σε όλο τους το μεγαλείο, με το τελευταίο γράμμα που της έστειλε και μέσα από τη σιγουριά του ότι οι δυο τους θα ξανασυναντηθούν...

Το σπίτι του Λέοναρντ Κοέν στην Υδρα στέγασε τον έρωτά του με τη Μαριάν Ιλέν , ενώ το δωμάτιό τους «έπαιξε» και στο οπισθόφυλλο του δίσκου του «Songs from a room».

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΟΥΚΑ
ankouka@pegasus.gr

ΠΗΡΕ ΣΕΙΡΑ Ο ΔΙΑΔΟΧΟΣ

Το σπίτι του Λέοναρντ Κοέν υπάρχει, πάντα εκεί, στην Υδρα, για να θυμίζει την εποχή του έρωτα και της δημιουργίας. Ο γιος του, Ανταμ, συνθέτης και τραγουδιστής, το επισκέπτεται συχνά και γράφει εκεί τα τραγούδια του.