Λύτρα 1 δισ. πίσω από την κρίση στον Κόλπο...

Λύτρα 1 δισ. πίσω από την κρίση στον Κόλπο...

Μια υπόθεση απαγωγής μελών της βασιλικής οικογένειας του Κατάρ και της συνοδείας τους πριν από δύο χρόνια -σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times- ήταν η...
σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τους Άραβες γείτονες του εμιράτου. Η κατάληξη γνωστή: απομόνωση και διακοπή σχέσεων με το Κατάρ από τις χώρες του Κόλπου -και όχι μόνο- με άγνωστες ακόμα επιπτώσεις για την περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Η απαγωγή των 26 μελών αυτής της εκλεκτής ομάδας στη διάρκεια εκδρομής για κυνήγι στο νότιο Ιράκ, αλλά και μια δεύτερη παρόμοια υπόθεση ομηρίας 50 μελών ένοπλης οργάνωσης από τζιχαντιστές στη Συρία κατέληξε σε μια συμφωνία για καταβολή λύτρων, που εξόργισε τα υπόλοιπα αραβικά κράτη.

Σύμφωνα με πηγές των FT στην περιοχή, η Ντόχα πλήρωσε συνολικά 1 δισ. δολάρια και τα χρήματα κατέληξαν σε δύο δυνάμεις που συχνά βρίσκονται στη μαύρη λίστα: η μια πρόσκειται στην Αλ Κάιντα και μάχεται στη Συρία και η άλλη είναι Ιρανοί αξιωματούχοι ασφαλείας. Η συμφωνία, που ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο, κλιμάκωσε τις ανησυχίες των γειτόνων του Κατάρ για τον ρόλο που παίζει το εμιράτο στην ταραγμένη περιοχή.

Η Ντόχα διαψεύδει ότι χρηματοδοτεί τρομοκρατικές ομάδες και υποστηρίζει ότι ο αποκλεισμός που της επέβαλαν οι γείτονές της βασίζεται σε αναπόδεικτες κατηγορίες. Ωστόσο, πηγή κοντά στην κυβέρνηση του εμιράτου παραδέχτηκε ότι οι «πληρωμές» έγιναν, χωρίς όμως να μπορεί να πει ούτε το ακριβές ποσό ούτε σε ποιους καταβλήθηκε.

Το Κατάρ καιρό τώρα είναι πηγή εκνευρισμού για τις χώρες του Κόλπου, που θεωρούν την Ντόχα έναν εκνευριστικό περιφερειακό αντάρτη.

Ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο χρησιμοποιεί τον τεράστιο πλούτο του για να «χτίζει» σχέσεις από το Λονδίνο μέχρι την Ουάσινγκτον και το Τόκιο. Αλλά οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι παράλληλα, ξεπερνώντας τις διπλωματικές του δυνάμεις, παρεμβαίνει στις περιφερειακές υποθέσεις και χρησιμοποιεί το δορυφορικό δίκτυό του, Al Jazeera, ως εργαλείο προπαγάνδας.

Η Ντόχα έχει ιστορικό επαφών με κάθε είδους ακραίες οργανώσεις, σημειώνουν οι FT: από τους αντάρτες στο Νταρφούρ του Σουδάν μέχρι τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και τη Χαμάς στη Γάζα. Υποστηρίζει όμως ότι είναι ουδέτερος παίκτης που μπορεί να λειτουργήσει ως μεσάζων στις περιφερειακές κρίσεις.

Οι επικριτές του, με πρώτους τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμπιράτα, διατείνονται ότι το Κατάρ χρησιμοποιεί αυτές τις μεσολαβητικές παρεμβάσεις για να «παίζει» και με τις δύο πλευρές και να χρηματοδοτεί ριζοσπαστικές ισλαμικές οργανώσεις - προσφάτως στη Συρία και τη Λιβύη. Και θεωρούν ότι αυτές οι συμφωνίες για την καταβολή λύτρων είναι οι πιο πρόσφατες αποδείξεις αυτής της τακτικής.

«Εάν θέλετε να μάθετε πώς χρηματοδοτεί το Κατάρ τους τζιχαντιστές, μην ψάχνετε περισσότερο. Δείτε αυτή τη συμφωνία στην υπόθεση ομηρίας», είπε μέλος της συριακής αντιπολίτευσης, που έχει συνεργαστεί με μεσολαβητή της Αλ Κάιντα για την απελευθέρωση ομήρων στη Συρία.

Οι FT αναφέρουν ότι για τις ανάγκες αυτού του ρεπορτάζ μίλησαν με ανθρώπους και από τις δυο πλευρές στην υπόθεση ομηρίας: μεταξύ άλλων δύο κυβερνητικούς αξιωματούχους, τρία στελέχη ένοπλων σιιτικών οργανώσεων στο Ιράκ και δύο μέλη της συριακής αντιπολίτευσης.

Αυτό που προέκυψε από την έρευνα της εφημερίδας ήταν ότι περίπου 700 εκατομμύρια δολάρια καταβλήθηκαν σε Ιρανούς και στις περιφερειακές ένοπλες σιιτικές οργανώσεις που στηρίζουν, ενώ άλλα 200 έως 300 εκατ. κατέληξαν σε ισλαμιστικές οργανώσεις στη Συρία κυρίως στην Tahrir al-Sham, μια ομάδα ενόπλων που έχει σχέσεις με την Αλ Κάιντα.

Αυτό που υποστήριξαν, δηλαδή, οι συνομιλητές των FT είναι ότι το Κατάρ χρησιμοποιεί υποθέσεις ομηρίας και καταβολής λύτρων για να χρηματοδοτεί τζιχαντιστές στη Συρία.

Ωστόσο για τις υπόλοιπες χώρες του Κόλπου η μεγαλύτερη «αμαρτία» της Ντόχα ήταν η σοβαρή γι' αυτές πιθανότητα η Ντόχα να έχει ενισχύσει με τον ίδιο τρόπο, τον βασικό περιφερειακό εχθρό τους, το Ιράν.

Αυτή η ιστορία -γράφουν οι FT- άρχισε να ξετυλίγεται τον Δεκέμβριο του 2015, όταν Ιρακινοί σιίτες που στηρίζονται από το Ιράν, γνωστοί ως Kata’eb Hizbollah, απήγαγαν τα μέλη της βασιλικής οικογένειας του Κατάρ και τη συνοδεία τους που είχαν πάει για κυνήγι στο νότιο Ιράκ. Τρία στελέχη της οργάνωσης είπαν στην εφημερίδα ότι οι όμηροι είχαν μεταφερθεί στο Ιράν.

Η Kata’eb Hizbollah είναι ιρακινή οργάνωση αλλά πιστεύεται ότι σχετίζεται με τον βασικό σύμμαχο του Ιράν στην περιοχή, τη λιβανέζικη Χεζμπολά, που με τη σειρά της μάχεται στο πλευρό του ηγέτη της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ.

Δύο διπλωμάτες που εδρεύουν στην περιοχή υποστήριξαν στους FT ότι είναι πιθανό τα κίνητρα γι' αυτή την απαγωγή να ήταν να αποκτήσει το Ιράν και η Χεζμπολά το πλεονέκτημα στη διαπραγμάτευση για την απελευθέρωση ομάδας σιιτών ενόπλων που είχαν απαχθεί από την εξτρεμιστική σουνιτική Tahrir al-Sham στη Συρία.

Αυτή η διαπραγμάτευση σχετιζόταν με μια διαφορετική συμφωνία που αφορούσε την εκκένωση τεσσάρων πόλεων στη Συρία: δύο από αυτές πολιορκούσαν σουνίτες τζιχαντιστές και τις άλλες δυο σιίτες.

Σύμφωνα με δυτικούς διπλωμάτες, αυτό ήταν και το πρόσχημα για να ολοκληρώσουν το Ιράν και το Κατάρ τη συμφωνία για την υπόθεση ομηρίας.

Έτσι, σύμφωνα με το ρεπορτάζ των FT, το Κατάρ χρησιμοποίησε τη  συμφωνία εκκένωσης των πόλεων για να πληρώσει 120 - 140 εκατ. στην Tahrir al-Sham και άλλα 80 εκατ. στους ενόπλους της οργάνωσης Ahrar al-Sham. Σύμφωνα με Άραβα αξιωματούχο, το συνολικό ποσό που καταβλήθηκε σε αυτές τις οργανώσεις πλησίαζε τα 300 εκατ. δολάρια.

«Εάν προσθέσετε», είπε «σε αυτό το ποσό και τα 700 εκατ. που καταβλήθηκαν στο Ιράν και τις σιιτικές οργανώσεις για την απελευθέρωση των ομήρων-εκδρομέων στο Ιράκ, τότε αυτό σημαίνει ότι το Κατάρ έδωσε συνολικά περίπου 1 δισ. δολάρια σε αυτή την τρελή συμφωνία».

Και πάλι δεν ήταν -όπως φαίνεται- όλοι ευχαριστημένοι. Δυσαρεστημένοι οι Ιρακινοί σιίτες είπαν στους FT ότι η μερίδα του λέοντος από τα 700 εκατ. κατέληξε στο Ιράν και όχι στις δικές τους τσέπες, όπως ήταν ο αρχικός διακανονισμός.

Η υπόθεση περιπλέκεται περισσότερο από μια δήλωση του πρωθυπουργού του Ιράκ τον Απρίλιο, σύμφωνα με την οποία η κυβέρνησή του κατάσχεσε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια, που σύμφωνα με τους αξιωματούχους στη Βαγδάτη έφτασαν «παράνομα» στη χώρα με αεροπλάνα από το Κατάρ.

Δεν είναι σαφές εάν αυτά τα χρήματα ήταν μέρος των λύτρων. «Όλα αυτά τα χρήματα έφτασαν σε βαλίτσες. Μπορείτε να το διανοηθείτε;» είπε στους FT Ιρακινός αξιωματούχος.

efsyn.gr