29 Μαΐου 1453: 5 μύθοι για την Άλωση της Πόλης

 

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης σήμανε όχι μόνο το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, αλλά και της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας η οποία υπήρχε από το 27 π. Χ.

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης στις 29 Μαΐου του 1453, περιέχει πολλούς μύθους όπως ότι έπεσε εξαιτίας της κερκόπορτας, οι οποίοι μερικές φορές αδικούν τους πρωταγωνιστές της εποχής.
Επίσης, αρκετοί μύθοι που πλαισιώνουν αυτό το σημαντικό ιστορικό γεγονός που επηρέασε σε
σημαντικό βαθμό την πορεία του κόσμου, κυκλοφόρησαν και από όσους Βυζαντινούς της εποχής επέζησαν της Άλωσης.

1.Προδωσία από την Δύση

Ένας αρκετά διαδεδομένος μύθος είναι πως τα δυτικά κράτη πρόδωσαν το Βυζάντιο και δεν το βοήθησαν στην πολιορκία της Κωνσταντινούπολης.
Στην πραγματικότητα όμως είτε αδιαφόρησαν, είτε δεν μπορούσαν να βοηθήσουν.
Πιο αναλυτικά λοιπόν, η Δύση της εποχής χωρίζεται σε δύο κομμάτια, στην Δυτική και Κεντροανατολική Ευρώπη.

Τότε η Δυτική Ευρώπη αδιαφορούσε για το Βυζάντιο, καθώς όχι μόνο δεν τους αναγνώριζε ως συνεχιστές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλλά δεν είχαν σχέσεις είτε φιλικές, είτε εχθρικές με τους Οθωμανούς.
Εξάλλου, τα γερμανικά κρατίδια που ήταν περίπου κοντά στα 300 στο σύνολο, είχαν σχηματίσει από το 960 μ.Χ. την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η οποία αποτελούσε για την Δύση την συνέχεια της Ρώμης.
Βεβαίως, εξαίρεση αποτελούν οι δημοκρατίες της Βόρειας και Κεντρικής Ιταλίας, οι οποίες ήταν αρκετά ανίσχυρες όμως, ώστε να εναντιωθούν στους Οθωμανούς. Επιπλέον, είχαν αρκετές διενέξεις μεταξύ τους, σε σημείο που αδιαφορούσαν για τους εξωτερικούς εχθρούς.
Στον αντίποδα όμως, η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Σερβία, η Βουλγαρία, η Βοσνία,η Κροατία, η Τρανσυλβανία και η Μολδαβία δεν μπορούσαν να βοηθήσουν παρ’ ότι ήθελαν.
Ο λόγος είναι πως το 1443 πραγματοποιείται η σταυροφορία της Βάρνας από τις παραπάνω χώρες, μαζί με το Παπικό κράτος και τους Τεύτονες ιππότες της Πρωσίας.
Τότε, όμως συντρίβονται κατά κράτος από τους Οθωμανούς σε σημείο που όλες τους καταρρέουν στα επόμενα 100 χρόνια και κατακτιούνται ως επί το πλείστον, από τους Οθωμανούς. Εξαίρεση αποτελούν οι Τεύτονες, οι Πολωνοί που χάνουν λίγα εδάφη και το Παπικό κράτος.

2.Πέφτει η Ελλάδα

Ακόμη, ένας μύθος που επικρατεί είναι ότι με την πτώση της Πόλης, υποδουλώνεται ταυτόχρονα όλη η Ελλάδα.
Αντιθέτως, πολλές περιοχές έκαναν δεκαετίες μέχρι να γνωρίσουν την Οθωμανική κατοχή. Χαρακτηριστικά η Κρήτη πέφτει μόλις το 1669, γιατί από το 1205 ανήκει στους Βενετούς.
Επίσης, τα νησιά του Αιγαίου ανήκουν στους Βενετούς, τα Δωδεκάνησα στους ιππότες του Αγίου Ιωάννη (μετέπειτα γνωστοί ως ιππότες της Μάλτας), η Χίος και η Λέσβος ανήκουν στην Γένοβα, ενώ η Αθήνα έχει το δικό της Λατινικό κράτος.

3.Το τέλος του Παλαιολόγου

Ο μύθος που υπάρχει για τον Κωνσταντίνο ΙΑ΄ Παλαιολόγο, είναι πως μαρμάρωσε την στιγμή που έμπαιναν οι Οθωμανοί στην Πόλη.
Παρόλα αυτά, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Αντιθέτως υπάρχουν δύο εκδοχές για το τέλος του.
Καταρχάς, είναι γεγονός ότι οι Βαραγγοί, δηλαδή η αυτοκρατορική φρουρά πολέμησαν μέχρι τον τελευταίο, υπερασπιζόμενοι τα αυτοκρατορικά ανάκτορα.
Έπειτα όμως γεννάται το ερώτημα για το τέλος του Παλαιολόγου. Η πρώτη εκδοχή λοιπόν, αναφέρει πως πρόδωσε τους στρατιώτες του και στο τέλος κρύφτηκε στα ανάκτορα του.
Όταν η κατάσταση ηρέμησε, παρουσιάστηκε μπροστά στον Μωάμεθ Β΄ τον Πορθητή και παραδόθηκε.
Τότε εκείνος, αηδιασμένος για το γεγονός ότι ένας αυτοκράτορας πρόδωσε τον λαό του που πολέμησε με σθένος, τον αποκεφάλισε ως ένδειξη ευγνωμοσύνης και θαυμασμού προς τους Βυζαντινούς.
Η δεύτερη εκδοχή όμως είναι τελείως αντίθετη. Σύμφωνα με αυτή, ο Παλαιολόγος ηγήθηκε της τελευταίας Βυζαντινής άμυνας.
Παρόλα αυτά, ενώ όλοι οι στρατιώτες του ήταν πεζοί, εκείνος επέλεξε να ανέβει πάνω στο άλογο του. Μια κίνηση που του απαγόρευσαν οι στρατιώτες, καθώς ξεχώριζε και αποτελούσε εύκολο στόχο για τον αντίπαλο.
Έτσι, την στιγμή που συναντήθηκαν τα δύο αντίπαλα στρατεύματα, ένας Γενίτσαρος εκτόξευσε ένα δόρυ και κάρφωσε τον Παλαιολόγο στη καρδιά, σκοτώνοντας τον ακαριαία.
Μάλιστα, αυτή η εκδοχή αναφέρει ότι οι στρατιώτες πήραν το άψυχο σώμα του αυτοκράτορα και τον έντυσαν με κοινά ρούχα, ώστε να μην ξεχωρίσει το πτώμα και περιπέσει σε κακομεταχείριση από τον εχθρό.

4.Κράτησαν τα τείχη

Τα τείχη της Κωνσταντινούπολης ήταν από τα πιο επιβλητικά και απροσπέλαστα στον κόσμο. Παρόλα αυτά, λόγω κακοδιαχείρισης είχαν καταρρεύσει σε πολλά σημεία.
Έτσι, είχαν χτιστεί γύρω γύρω ξύλινα για τις ανάγκες της πολιορκίας και εκεί διεξήχθησαν οι περισσότερες μάχες.
Παρόλα αυτά, τις τελευταίες ημέρες πριν την Άλωση, οι μάχες έγιναν στα ιστορικά τείχη της Κωνσταντινούπολης.

5.Κερκόπορτα

Ο πιο διαδεδομένος μύθος για την Άλωση είναι η κερκόπορτα.
Καταρχάς πρέπει να διευκρινιστεί πως η κερκόπορτα δεν υφίσταται στην αρχιτεκτονική των τειχών. Τα μεσαιωνικά τείχη χτίζονταν με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην μπορεί να μπεί κανείς μέσα και ούτε να βγει. Πως κυκλοφόρησε λοιπόν;
Για πρώτη φορά κυκλοφορεί μετά την Άλωση. Πολλοί λόγιοι Βυζαντινοί βρίσκουν καταφύγιο αρχικά στη Βόρεια Ιταλία και δε στο Μιλάνο, έπειτα στην μουσουλμανική Αίγυπτο και έπειτα στα μουσουλμανικά κράτη της Βόρειας Αφρικής.
Τότε, καθώς δεν ήθελαν να δείξουν ότι έπεσαν αμαχητί, αλλά ούτε να προσβάλλουν και τις ισλαμικές αυλές, δημιούργησαν την δικαιολογία του προδότη.
Παρόλα αυτά, ο μύθος αναπτύσσεται από το 1600 και εδραιώνεται λίγο πριν την σύσταση της Φιλικής εταιρείας, κοντά στο τέλος του 1700.ieidiseis