Εκλογές στη Μολδαβία: Νίκη των φιλορώσων, κυβέρνηση των υπέρμαχων της ένωσης με την Ευρώπη;

Μετά την καταμέτρηση των περισσότερων ψήφων, η διαφορά μεταξύ των κομμάτων της προσέγγισης με τη Ρωσία και των υποστηρικτών της ενοποίησης με την Ευρώπη, αποδείχθηκε ελάχιστη. Παρόλα αυτά, κυβερνητικό συνασπισμό απ' ότι φαίνεται θα σχηματίσουν οι τελευταίοι. Με καταμετρημένο το 87,6% των ψήφων προηγείται το
Σοσιαλιστικό Κόμμα της Δημοκρατίας της Μολδαβίας (PSRM), το οποίο τάσσεται υπέρ της ευρασιατικής ολοκλήρωσης και της συνεργασίας με τη Ρωσία. Το πρωί της 1ης Δεκεμβρίου οι Σοσιαλιστές συγκέντρωναν ποσοστό 21,61%.
Στη δεύτερη θέση παραμένει ένα από τα κόμματα του κυβερνώντος φιλοευρωπαϊκού συνασπισμού, το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα της Δημοκρατίας της Μολδαβίας (PLDM), του οποίου ηγείται ο πρώην πρωθυπουργός, Βλαντ Φιλάτ. Αυτό λαμβάνει το 19,29% των ψήφων. Στην τρίτη θέση βρίσκεται το Κόμμα των Κομμουνιστών της Δημοκρατίας της Μολδαβίας (PCRM), με επικεφαλής τον πρώην πρόεδρο της χώρας Βλαντίμιρ Βορόνιν, λαμβάνοντας το 17,87%. Ένα άλλο κόμμα που εντάσσεται στον κυβερνώντα φιλοευρωπαϊκό συνασπισμό, το Δημοκρατικό Κόμμα του Μαριάν Λούπου, συγκεντρώνει το 15,76%. Το Φιλελεύθερο Κόμμα του Μιχάι Γκίμπου, το οποίο είναι προσανατολισμένο στην ένωση με τη Ρουμανία και την ένταξη της Μολδαβίας στο ΝΑΤΟ, πήρε 9,38%.
Εκλογές όχι για όλους
Ένα αξιομνημόνευτο γεγονός αυτών των εκλογών ήταν ότι για τους οικονομικούς μετανάστες από τη Μολδαβία που βρίσκονται στη Ρωσία (περίπου 700 χιλιάδες σύμφωνα με τη ρωσική Υπηρεσία Αλλοδαπών), ήταν ανεπαρκής ο αριθμός των εκλογικών τμημάτων που άνοιξαν. Ο ηγέτης των Σοσιαλιστών, Ίγκορ Ντοντόν, κατήγγειλε ότι «χιλιάδες άνθρωποι σχημάτισαν ουρές στη Μόσχα, διότι σε 5 τμήματα η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή έστειλε μόνο 15 χιλ. ψηφοδέλτια, και τη δυνατότητα να ψηφίσουν στερήθηκε σχεδόν το 1/3 των ψηφοφόρων που ψηφίζουν πάντοτε φιλορωσικά κόμματα».
Την άποψη αυτή επιβεβαιώνει και ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Γκριγκόρι Καράσιν. Όπως μεταδίδει το πρακτορείο TASS, ο ίδιος δήλωσε ότι «η Μολδαβία ήταν αυτή που καθόρισε τον αριθμό των εκλογικών τμημάτων. Αυτά όμως, ήταν εμφανώς ανεπαρκή για το μεγάλο αριθμό Μολδαβών που βρίσκονται στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Καταγγελίες για νοθεία
Ο ηγέτης του Κόμματος των Κομμουνιστών, Βορόνιν, μετά την ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων έκανε λόγο για νοθεία και δεν απέκλεισε την πιθανότητα το κόμμα του να απαιτήσει επαναληπτική καταμέτρηση των ψήφων. Οι παρατηρητές από τους Κομμουνιστές ανέφεραν και άλλες παραβάσεις, μεταξύ αυτών και την οργανωμένη μεταφορά ψηφοφόρων σε μερικά εκλογικά τμήματα, κάτι που απαγορεύεται από το νόμο. Ήσσονος σημασίας λάθη και ελλείψεις καταγράφηκαν και από άλλους παρατηρητές.
Όπως αναμενόταν, στις εκλογές η κύρια μάχη δόθηκε μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων που αποτελούν σήμερα τη φιλοευρωπαϊκή συμμαχία (Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, Δημοκράτες), των Φιλελεύθερων, και των αριστερών κομμάτων (Κομμουνιστές και Σοσιαλιστές) οι οποίοι είναι υπέρ της ευρασιατικής ολοκλήρωσης. Εάν τα έως τώρα αποτελέσματα δεν αλλάξουν, τότε οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, οι Δημοκράτες και οι Φιλελεύθεροι λαμβάνουν αντίστοιχα 23, 19 και 12 έδρες. Ετσι, θα έχουν αθροιστικά 54 έδρες και πλειοψηφία στο κοινοβούλιο 101 εδρών.
Παρά το ότι «σε αριθμό πόντων» νικούν οι Σοσιαλιστές, οι προσανατολισμένοι προς την ΕΕ φιλελεύθεροι διακηρύσσουν ότι οι ίδιοι είναι οι νικητές. Ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, Φιλάτ, ανέφερε ότι η χώρα θα συνεχίσει την πολιτική της προσέγγισης με την Ευρώπη. «Περάσαμε όλοι μια πολύ δύσκολη δοκιμασία. Η Μολδαβία πρέπει να παραμείνει μια ανεξάρτητη χώρα, συνεχίζοντας την ευρωπαϊκή πορεία της», δήλωσε.
Τι θα συμβεί στη συνέχεια;
Οι φιλελεύθερες δυνάμεις έχουν την ευκαιρία να ξανακτίσουν το «Συνασπισμό φιλοευρωπαϊκής διακυβέρνησης», ο οποίος επικράτησε στο προηγούμενο κοινοβούλιο. Αν Σοσιαλιστές και Κομμουνιστές δεν δημιουργήσουν ένα μπλοκ, τότε, ακόμη και με νίκη του, το Σοσιαλιστικο Κόμμα δεν θα μπορέσει να έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο κοινοβούλιο.
Μολδαβία: Κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση για Μόσχα και Βρυξέλλες
Το Ντονμπάς στα βήματα της Υπερδνειστερίας
Ωστόσο, η μοίρα του φιλοευρωπαϊκού μπλοκ δεν είναι καθόλου ξεκάθαρη. Παρατηρητές σημειώνουν ότι τα συγκεκριμένα κόμματα δεν θα είναι εύκολο να σχηματίσουν κυβερνητικό συνασπισμό εξαιτίας των σοβαρών διαφορών που έχουν μεταξύ τους οι ηγέτες τους, ως αποτέλεσμα των σκανδάλων διαφθοράς που ξέσπασαν πέρυσι και έφεραν αντιμέτωπους τον Φιλάτ, τον Γκίμπου και τον ολιγάρχη Βλαντ Πλαχοτνιούκ, ο οποίος έχει των έλεγχο του Δημοκρατικού Κόμματος.
Ο Φιλάτ αποχώρησε από την πρωθυπουργία και απομακρύνθηκε από τον φιλελεύθερο συνασπισμό. Ο συνασπισμός στάθηκε δυνατό να ανασχηματιστεί μόνο ύστερα από την πίεση που άσκησαν ΕΕ και ΗΠΑ, ενώ πρωθυπουργός έγινε το μέλος των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, Γιούρι Λιάνκε. Είναι πιθανές πάντως και πιο απρόσμενες συμμαχίες. Σύμφωνα με το TASS, τις παραμονές των εκλογών επιτεύχθηκαν συμφωνίες μεταξύ του Πλαχοτνιούκ και του ηγέτη των Κομμουνιστών, Βορόνιν, βάσει των οποίων στο Κόμμα των Κομμουνιστών δόθηκε η υπόσχεση να μετάσχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, είτε να έχει ένα βολικό στάτους στην αντιπολίτευση, με αντάλλαγμα να τηρεί -έστω και τυπικά- θετική στάση απέναντι στη μελλοντική ηγεσία της χώρας, η οποία θα συνεχίσει τη φιλοευρωπαϊκή πολιτική. Ο ηγέτης των Σοσιαλιστών, Ντοντόν, τόνισε ότι, αν εξελιχθούν τα αποτελέσματα ως έχουν, θα παραιτηθεί από τυχόν συμμετοχή σε έναν φιλοευρωπαϊκό συνασπισμό και προτιμά να παραμείνει στην αντιπολίτευση, διατηρώντας την πίστη στην ευρασιατική κατεύθυνση.
Όπως εκτιμούν μολδαβοί αναλυτές, οι Φιλάτ και Πλαχοτνιούκ μπορούν να πάνε στη δημιουργία ενός ευρέως συνασπισμού. Εξάλλου, ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Κισινιόφ, Ουίλιαμ Μόζερ, σε συζήτησή του με δημοσιογράφους σημείωσε ότι οι Δυτικοί εταίροι θα συνεχίσουν τη συνεργασία με τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα, ακόμη και σε περίπτωση που αυτά συνεργαστούν με τους Κομμουνιστές.
Την τελική απάντηση στο ερώτημα, πώς θα διαμορφωθεί η εξουσία στη Μολδαβία μετά τις εκλογές, θα τη δώσουν οι επικείμενες διαπραγματεύσεις. Εκτός από τον αγώνα με την αυξανόμενη κρίση στην οικονομία και με τη φτώχεια, η νέα κυβέρνηση θα είναι υποχρεωμένη να ενώσει τη διαιρεμένη κοινωνία, και επίσης να επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις για τη διευθέτηση της διένεξης στην Υπερδνειστερία, της οποίας πάνω από το 90% του πληθυσμού είχε ταχθεί σε δημοψήφισμα υπέρ της προσέγγισης με τη Ρωσία.
(rbth)