Τι είναι τελικά η κρίση που βιώνουν τα δυο περίπου τελευταία χρόνια οι οικονομίες όλου του κόσμου, και έχει διασπείρει στο σύνολο της υφηλίου σταγονίδια μελαγχολίας, πεσιμισμού και παραίτησης από τη διεκδίκηση ενός καλύτερου μέλλοντος; Πρόκειται για κρίση δομική του συστήματος, το οποίο υπερέβη τα όρια των αναστολών του, και πλέον πληρώνει τον λογαριασμό για την υπεραξία του “κοπανιστού αέρα”; Και γιατί φαντάζει τόση δύσκολη η χάραξη μιας ξεκάθαρης στρατηγικής ανάσχεσης της κατρακύλας, και εν συνεχεία υπέρβασης της ύφεσης, ώστε να αρχίσουν και πάλι οι οικονομίες να παράγουν;Αν δείτε προσεκτικά όλους τους δείκτες μεγεθών, θα διαπιστώσετε ότι μονάχα η Κίνα, και δευτερευόντως η Τουρκία επιδεικνύουν ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας τους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρωτίστως, και η Eυρωζώνη ακολούθως, απέχουν μακράν μιας τέτοιας αφετηρίας, με αποτέλεσμα να συμπαρασύρουν το σύνολο των οικονομιών του πλανήτη στη στατική καθήλωση. Βήμα σημειωτόν και… αν, στην κατεύθυνση της εξόδου από την κρίση.
Πολλοί είναι εκείνοι που επιρρίπτουν ακόμη και σήμερα τις ευθύνες στον Άλαν Γκρίνσπαν. Τον “γκουρού” της νέας οικονομίας των ΗΠΑ, επί ημερών του οποίου στην προεδρία της Κεντρικής Τράπεζας, ακούστηκε ο κρότος από το κανόνι της “Goldman Sachs”. Και ο διάδοχός του, Μπεν Μπερνάνκε όμως, δεν έχει καταφέρει ακόμη να συλλάβει το επαρκές μείγμα οικονομικής πολιτικής, για να ανασάνει η οικονομία της υπερδύναμης, και κατά συνέπεια η παγκόσμια οικονομία.
Στην πραγματικότητα, η ανάκαμψη αργεί να έρθει, επειδή το σύστημα παραμένει ανειλικρινές, ακόμη και απέναντι στον εαυτό του. Διστάζει να αναγνωρίσει τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος. Αρνείται να δείξει με το δάχτυλο, την πραγματική χωροταξία της κρίσης: Το τραπεζικό σύστημα.
Η κρίση είναι αυταπόδεικτα κρίση του τραπεζικού συστήματος. Ξεκίνησε από την κατάρρευση μιας τράπεζας, εμπεδώθηκε διαιωνίστηκε και δεν ανατρέπεται, επειδή το τραπεζικό σύστημα αρνείται να βγει από τη βολή του. Από την ασφάλεια της ρευστότητας, για χάρη της οποίας δημιουργούνται Ταμεία Στήριξης, και διοχετεύονται δεκάδες δισεκατομμύρια. Ευρώ στα της ηπείρου μας, δολάρια στην Αμερική.
Το ανταποδοτικό όφελος δεν το έχει δει ακόμη η ζώσα οικονομία. Δηλαδή, οι τράπεζες δεν έχουν αξιοποιήσει αυτά τα τεράστια κεφάλαια για να διοχετεύσουν χρήμα στην αγορά. Δεν χρηματοδοτούν αναπτυξιακά προγράμματα και επενδυτικά σχέδια, δεν δανειοδοτούν επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα. Εισέπραξαν τα χρήματα και τα… κλείδωσαν στα χρηματοκιβώτιά τους. Για τις… δύσκολες ώρες, που θα έλεγε και ένας πρώην ιεράρχης, με τη διαφορά ότι αυτές οι δύσκολες ώρες είναι ήδη εδώ. Και από ώρες, εξελίχτηκαν σε μέρες και χρόνια.
Η Ελλάδα αποτελεί ίσως το πλέον ξεκάθαρο και χειροπιαστό παράδειγμα αυτής της πραγματικότητας. Εδώ βγαίνει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, και μάλιστα ενώπιον ενός απαιτητικού ακροατηρίου Αμερικανών επενδυτών, και παραδέχεται ότι στην Ελλάδα δεν θα πρέπει να υπάρχουν περισσότερες από 2-3 ιδιωτικές τράπεζες, και μόλις μια (!) κρατικών συμφερόντων. Και παίρνει την απάντηση από τον πρόεδρο του ΙΟΒΕ, ο οποίος λέει πως κάτι τέτοιο δεν θα είναι προς όφελος της ανάπτυξης. Για να μην υπάρχει μάλιστα κανένα περιθώριο συζήτησης της πρότασης αυτής, ο οίκος Moody’s, διατυπώνει αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα των ελληνικών τραπεζών, εφόσον διαταραχθεί το σημερινό status quo. Δηλαδή, μεταξύ άλλων, εφόσον πειραχθεί η ρευστότητα των τραπεζών.
Χθες, δυο υπουργοί της Κυβέρνησης, το αντικείμενο εργασίας των οποίων είναι η οικονομία και η ανάπτυξη, Παπακωνσταντίνου και Χρυσοχοϊδης, σχεδόν… παρακάλεσαν τους εκπροσώπους των τραπεζών να υπογραφεί μνημόνιο συνεννόησης, προκειμένου να διοχετεύσουν τη ρευστότητά τους στην αγορά. Θα το κάνουν; Θα δείξει.
Σε μια ωμή ανάγνωση, αυτό είναι το βαρύ τίμημα που πληρώνει η Ελλάδα, η Ευρώπη ευρύτερα, για το γεγονός ότι το ενοποιητικό μόρφωμα της ηπείρου μας εξελίχτηκε σε κάτι διαφορετικό από αυτό που θα έπρεπε. Αντί να ζούμε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, με τους λαούς, τις κοινωνίες των ενεργών πολιτών να θέτουν οράματα και να κινητροδοτούν τις ηγεσίες προς ένα συναρπαστικό μέλλον, ζούμε στην Ευρώπη… ούτε καν των τεχνοκρατών. Αλλά στην Ευρώπη των χαμηλόβαθμων υπαλλήλων, οι οποίοι μέσω του κεντρικού χρηματοκιβωτίου της Φρανκφούρτης, όπου εδρεύει η ΕΚΤ, κλείνουν τη στρόφιγγα της ανάσας προς το μέλλον. Το μέλλον της Ευρώπης.
Ο Εμμανουήλ Ζερβός είναι κοινωνιολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου