Τι σημαίνει spread 1000 τιμές βάσης για την ανάπτυξη

Του Κώστα Μήλα

Πρόκειται περί «Σκωτσέζικου ντους». O οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s αναβαθμίζει το αξιόχρεο της Ελλάδας κατά 2 βαθμίδες και, αντί το spread να μειώνεται, «εκτοξεύεται» στις 1000 τιμές βάσης. Αυτό βέβαια συμβαίνει γιατί

πληθώρα υπουργών της σημερινής κυβέρνησης κάνει ότι περνά από το χέρι τους έτσι ώστε να σαμποτάρουν την εν εξελίξει αξιολόγηση από την Τρόικα την ίδια στιγμή, κατά την οποία, ο κ. Καμμένος επαναφέρει και πάλι το μεγάλο, και πολλαπλά χρησιμοποιημένο, «χαρτί» των εκλογών!

Τι σημαίνει στην πράξη η εκτίναξη του spread στις 1000 τιμές βάσης; Οι επενδυτές αποστρέφονται και πάλι τα ελληνικά ομόλογα τα οποία, επτά έτη μετά την εμφάνιση της κρίσης, παραμένουν «σκουπίδια» (junk) ανεξάρτητα από το ποιος πολιτικός άνδρας μας κυβερνά! Μα κανείς τους δεν ντρέπεται για την συγκεκριμένη μας κατάντια;

Στην πράξη τώρα, λειτουργώντας ως δείκτης αύξησης της επενδυτικής αβεβαιότητας, η έκρηξη του spread θα εξαλλείψει τις όποιες «ενέσεις ρευστότητας» στην ελληνική οικονομία, με αποτέλεσμα η ανάπτυξη να επιστρέψει σαφώς αργότερα από τις εκτιμήσεις τόσο του κυβερνητικού επιτελείου όσο και των εμπειρογνωμόνων της Τρόικα.

Πράγματι, κάνουμε χρήση ενός οικονομετρικού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας στο οποίο η ανάπτυξη επηρεάζεται θετικά τόσο από τη διεθνή ζήτηση όσο και από τις μεταβολές της ισοτιμίας δολαρίου/ευρώ (ως δείκτη ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας σε διεθνές επίπεδο). Το μοντέλο μας δίνει έμφαση στις μεταβολές της επενδυτικής αβεβαιότητας την οποία προσεγγίζουμε από το ελληνικό spread.

«Τρέχοντας» το εμπειρικό μοντέλο στα ελληνικά δεδομένα της τελευταίας τριακονταετίας καταλήγουμε στα εξής εντυπωσιακά συμπεράσματα. Πρώτον, το spread επηρεάζει τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τη διεθνή ζήτηση ή την συναλλαγματική ισοτιμία. Αυτό πρακτικά σημαίνει, για όσους «αιθεροβάμονες» εξακολουθούν να προτείνουν την επιστροφή στη δραχμή, ότι η συναλλαγματική ισοτιμία ως «εργαλείο» αναπτυξιακής πολιτικής έχει περιορισμένες δυνατότητες.

Δεύτερον, μια πιθανή μείωση του ελληνικού spread, εντός του 2016, από τις 800 τιμές βάσης (στις οποίες ευρίσκετο προ 2 εβδομάδων) στις 400 τιμές βάσης, ήταν ικανή να αλλάξει άρδην το κλίμα της ελληνικής οικονομίας οδηγώντας (το τρέχον έτος) σε ανάπτυξη 1% αντί της προβλεπόμενης (από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) 0,7% ύφεσης.

Επιπλέον, μια τέτοια εξέλιξη θα είχε εξαιρετικά θετικές επιπτώσεις στη δημοσιονομική προσαρμογή του 2016 αλλά και στην εξέλιξη του χρέους ειδικά εαν η επίτευξη συμφωνίας ως προς την αξιολόγηση οδηγούσε σε επιπλέον συμφωνία απομείωσης του χρέους (είτε με τη μορφή χαμηλότερου κόστους δανεισμού είτε με τη μορφή επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής στο χρέος).

Αντί λοιπόν να κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας έτσι ώστε να καταλήξουμε σε συμφωνία, «λαϊκίζουμε» και πάλι, με αποτέλεσμα το spread να κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση. Αυτό πρακτικά σημαίνει επιπλέον ύφεση, περαιτέρω πιέσεις για νέα δημοσιονομικά μέτρα και αυξανόμενη αγανάκτηση στον έλληνα πολίτη. Εαν δε, η «μπάλα» πάρει τον κ. Τσίπρα, ποσώς μας ενδιαφέρει. Μήπως όμως οδηγήσει και σε GREXIT η απειλή του οποίου δεν έχει εξαλειφθεί;

* Ο κ. Kώστας Μήλας είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool