Ουρουγουάη: Μια μικρή αλλά πλούσια χώρα ανάμεσα σε Αργεντινή και Βραζιλία, πρωτοπόρος στα αστικά και πολιτικά δικαιώματα

Ουρουγουάη: Μια μικρή αλλά πλούσια χώρα ανάμεσα σε Αργεντινή και Βραζιλία, πρωτοπόρος στα αστικά και πολιτικά δικαιώματα

Η Ουρουγουάη, όπου διεξάγονται την Κυριακή εκλογές, είναι μια μικρή χώρα που θεωρείται από τις πιο πλούσιες και ασφαλείς της Λατινικής Αμερικής, πρωτοπόρος σε ζητήματα αστικών δικαιωμάτων, όπου πρόεδρος είναι από το 2015 ο κεντροαριστερός Ταμπαρέ Βάσκες.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP

Πρωτοπόρος στα αστικά και τα πολιτικά δικαιώματα
Η χώρα των 3,4 εκατομμυρίων κατοίκων, με πληθυσμό κατά πλειονότητα χριστιανικό, θεωρείται ένα από τα πιο κοσμικά κράτη της Λατινικής Αμερικής, καθώς η εκκλησία έχει διαχωριστεί από το Κράτος ήδη με το Σύνταγμα του 1919.

Η Ουρουγουάη υπήρξε εξάλλου η πρώτη στην αμερικανική ήπειρο που κατήργησε τη θανατική ποινή (1907), καθώς και στην αναγνώριση δικαιώματος ψήφου των γυναικών (1927).Από το 2004, η κεντροαριστερή συμμαχία που βρίσκεται στην εξουσία νομιμοποίησε την άμβλωση (2012), τους γάμους ομοφυλοφίλων (2013), ενώ αποποινικοποίησε τη χρήση κάνναβης (2013).
Το 2006, η Ουρουγουάη έγινε εξάλλου η πρώτη χώρα της Λατινικής Αμερικής — και η πέμπτη παγκοσμίως — που απαγόρευσε το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους.
Η αριστερά στην εξουσία από το 2004
Η χώρα, που απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1825, βίωσε δύο στρατιωτικά πραξικοπήματα (1934, 1973) και μια στρατιωτική δικτατορία (1973-1985) η οποία διεξήγαγε ανελέητο πόλεμο εναντίον του ακροαριστερού κινήματος των Τουπαμάρος. Οι τελευταίοι, που επιδίδονταν από το 1963 σε αντάρτικο πόλης, μπόρεσαν να μπουν στην πολιτική ζωή το 1985, μετά τη χορήγηση αμνηστίας.
Τα δύο μεγάλα κόμματα, το Κολοράδο («Κόκκινο», δεξιά) και το Μπλάνκο («Λευκό», ή Εθνικό Κόμμα, κεντροδεξιά) μοιράζονταν την εξουσία ως το 2004 και τη νίκη του Φρέντε Άμπλιο (Ευρύ Μέτωπο, συμμαχία κεντροαριστερών και αριστερών δυνάμεων), που ανέδειξε τον πρώτο κεντροαριστερό πρόεδρο της χώρας, τον Ταμπαρέ Βάσκες. Τον διαδέχθηκε το 2010 ο Χοσέ Μουχίκα.
Πρώην Τουπαμάρο, ο Μουχίκα απέκτησε φήμη για τον αντισυμβατικό, χαλαρό τρόπο με τον οποίο άσκησε την εξουσία, τη σεμνότητά του, τα κηρύγματά του εναντίον της κουλτούρας του καταναλωτισμού. Όταν ανέλαβε την προεδρία, αποφάσισε σχεδόν το 90% των αποδοχών του να διατίθεται σε ένα πρόγραμμα κοινωνικής στέγης και συνέχισε να ζει στο πολύ απλό σπίτι του, σε ένα προάστιο του Μοντεβιδέο.
Καθώς το Σύνταγμα απαγορεύει συναπτές θητείες στην προεδρία, παραχώρησε το 2015 τη θέση του στον Βάσκες.
Ο Ντανιέλ Μαρτίνες, πρώην δήμαρχος της πρωτεύουσας, θεωρείται φαβορί των προεδρικών εκλογών. Είναι ο υποψήφιος του Ευρέος Μετώπου.
Σταθερή οικονομία
Η Ουρουγουάη κατέγραφε οικονομική ανάπτυξη 4,1% κατά μέσον όρο από το 2003 μέχρι το 2018, μένοντας ανεπηρέαστη από την ύφεση που έπληξε τους μεγάλους γείτονες της, την Αργεντινή και τη Βραζιλία, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Στη χώρα αυτή το επίπεδο των ανισοτήτων είναι από τα χαμηλότερα στην ήπειρο, με πάνω από το 60% του πληθυσμού να ανήκει στη μεσαία τάξη και το ποσοστό του πληθυσμού κάτω από το όριο της φτώχειας να κυμαίνεται περί το 8% το 2018.
Ωστόσο, το ποσοστό ανεργίας υπολογιζόταν στο 9,1% τον Ιούλιο.
Η γεωργία και η κτηνοτροφία παραμένουν η βασική πηγή εσόδων, μπροστά από τον τουρισμό. Η Ουρουγουάη είναι η χώρα με την υψηλότερη αναλογία βοοειδών ανά κάτοικο (3:1). Περί το 80% της γης αξιοποιείται για την εκτροφή βοοειδών.
Η μικρότερη χώρα της υποηπείρου ανήκει στη MERCOSUR, την κοινή αγορά που δημιουργήθηκε το 1991 μαζί με τη Βραζιλία, την Αργεντινή και την Παραγουάη.
Αυξανόμενη ανασφάλεια
Παρά τη φήμη της ως μιας από τις πιο ειρηνικές και ήσυχες χώρες στον κόσμο, η Ουρουγουάη βιώνει τα τελευταία χρόνια άνοδο της εγκληματικότητας, που έχει μετατραπεί στην κυριότερη ανησυχία των κατοίκων, αν και παραμένει πολύ χαμηλότερη από τα επίπεδα που καταγράφονται σε άλλα κράτη της περιοχής.
Ο δείκτης ανθρωποκτονιών πέρασε από τις 5,7 στις 8,4 ανά 100.000 κατοίκους μεταξύ του 2005 και του 2015.
Γαλεάνο και Καβάνι
Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Εδουάρδο Γαλεάνο, που έγραψε το βιβλίο «Οι Ανοιχτές Φλέβες της Λατινικής Αμερικής», εκλιπών από το 2015, υπήρξε εμβληματική πένα και μορφή της λατινοαμερικάνικης αριστεράς.
Μεταξύ άλλων ουρουγουανών λογοτεχνών με επιρροή συγκαταλέγονται ο ποιητής Μάριο Μπενεντέτι (απεβίωσε το 2009), καθώς και δύο λογοτέχνες που τιμήθηκαν με το βραβείο Θερβάντες, η ποιήτρια Ίντα Βιτάλε και ο μυθιστοριογράφος Χουάν Κάρλος Ονέτι (απεβίωσε το 1994).
Ο τραγουδιστής και συνθέτης Ντανιέλ Βιλιέτι (απεβίωσε το 2017) υπήρξε σύμβολο του κινήματος διαμαρτυρίας εναντίον της στρατιωτικής δικτατορίας.
Χώρα όπου το ποδόσφαιρο αποτελεί ανεπίσημη θρησκεία, δύο φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια, η Ουρουγουάη μπορεί να καυχιέται για μεγάλα ονόματα του αθλήματος όπως οι Εντίνσον Καβάνι, Ντιέγκο Φορλάν, Λουίς Σουάρες.