Απόφαση – σταθµός από το ΣτΕ για χρέη εταιρειών

Από

ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ 

Μια πολύ σημαντική απόφαση έλαβε η Ολομέλεια του ΣτΕ δίνοντας τέλος στην ταλαιπωρία διοικήσεων που είχαν παραιτηθεί, αλλά ταλαιπωρούνταν από τη φορολογική διοίκηση και τον ΕΦΚΑ.

Ειδικότερα, ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ Ολ. 674/2021), με παραπεμπτική απόφαση

του ΣΤ΄ Τμήματος, τέθηκε το ζήτημα των προϋποθέσεων απαλλαγής των προσώπων που ασκούν τη διοίκηση και την εκπροσώπηση ανώνυμης εταιρείας από την προσωπική και αλληλέγγυο ευθύνη τους για χρέη της εταιρείας από φόρο εισοδήματος ή οφειλόμενες στο ΙΚΑ ασφαλιστικές εισφορές, που γεννήθηκαν μετά την παραίτησή τους.

Προϋπόθεση

Το δικαστήριο δέχτηκε πως τα μνημονευόμενα σε αυτές πρόσωπα ευθύνονται προσωπικώς και αλληλεγγύως για χρέη της ανώνυμης εταιρείας από φόρους ή από οφειλόμενες στο ΙΚΑ ασφαλιστικές εισφορές, υπό την προϋπόθεση, πάντως, ότι εξακολουθούν, κατά τον εκάστοτε κρίσιμο χρόνο, να έχουν την ιδιότητα του μέλους διοίκησης και δεν έχουν αποδεδειγμένως παραιτηθεί ή με άλλον τρόπο νομίμως παυθεί από αυτήν.

Συνεπώς, τα συγκεκριμένα πρόσωπα εξακολουθούν μεν να ευθύνονται για τα γεννηθέντα προ του χρόνου της παραιτήσεώς τους χρέη της εταιρείας, δεν ευθύνονται όμως για χρέη τα οποία τα οποία γεννήθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο της νομίμως αποδεικνυομένης παραιτήσεώς τους. Και τούτο ανεξαρτήτως, καταρχήν, του εάν έχει αναλάβει καθήκοντα νέα διοίκηση της εταιρείας, εφόσον τέτοια προϋπόθεση δεν προβλέπεται στις ως άνω εξαιρετικές διατάξεις του ν. 2238/1994, η αντίθετη δε εκδοχή θα συνεπαγόταν την, κατά παράβαση των αρχών της ασφάλειας του δικαίου και της αναλογικότητας, επ’ αόριστον και για μη προβλέψιμο χρόνο παράταση της ευθύνης των εν λόγω προσώπων για χρέη της εταιρείας προερχόμενα από ενέργειες, επί των οποίων δεν μπορούσαν να ασκήσουν καμία επίδραση.

Στελέχη

Πέραν αυτού ως προς το ζήτημα εάν, προκειμένου να απαλλαγεί ο παραιτηθείς από την προσωπική και αλληλέγγυο ευθύνη του για τα μεταγενέστερα της παραιτήσεώς του ως άνω χρέη της εταιρείας, απαιτείται η δημοσιότητα της παραιτήσεως, το δικαστήριο επιβεβαίωσε πως η παύση για οποιονδήποτε λόγο, όπως η παραίτηση, από τη διοίκηση και εκπροσώπηση ανώνυμης εταιρείας υποβάλλεται στις διατυπώσεις δημοσιότητας του νόμου περί ανωνύμων εταιρειών, η εν λόγω, όμως, δημοσιότητα δεν έχει συστατικό, αλλά βεβαιωτικό – δηλωτικό χαρακτήρα.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νόμος περί ανωνύμων εταιρειών δεν αποκλείει την κίνηση της διαδικασίας δημοσιεύσεως με επιμέλεια οποιουδήποτε ενδιαφερομένου, και ιδίως των διευθυνόντων την εταιρεία φυσικών προσώπων, ερμηνεύοντας τις σχετικές διατάξεις σύμφωνα με το Σύνταγμα και τις αρχές της νομιμότητας του φόρου, της ασφάλειας του δικαίου και της αναλογικότητας, το δικαστήριο έκρινε ότι σε περίπτωση μη δημοσίευσης της πράξης παραίτησης διοικούντων μια εταιρεία από τις θέσεις τους, τα πρόσωπα αυτά απαλλάσσονται από την ευθύνη για τις μεταγενέστερες της παραιτήσεώς τους οφειλές της εταιρείας από φόρο εισοδήματος και από ασφαλιστικές εισφορές προς το ΙΚΑ, εφόσον, επιδεικνύοντας τη δέουσα επιμέλεια, προβούν τα ίδια στη γνωστοποίηση της παραίτησής τους στην αρμόδια προς τούτο υπηρεσία της νομαρχίας, προσκομίζοντας συγχρόνως τα στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι έχουν εγκύρως και σπουδαίως παραιτηθεί.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η απόφαση του ΣτΕ ανακουφίζει αρκετά στελέχη εταιρειών που παραιτήθηκαν, αλλά ο μέτοχος δεν όρισε άλλη διοίκηση και η εταιρεία στη συνέχεια χρεοκόπησε, με αποτέλεσμα να επιβάλλονται αναγκαστικά μέτρα εναντίον τους χωρίς να έχουν ευθύνη. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί ο Ελληνικός Νηογνώμονας του κ. Κοντομηνά, ο οποίος εφαρμόζοντας την τακτική τη μη πλήρωσης των θέσεων διοίκησης ουσιαστικά δημιούργησε προβλήματα σε στελέχη που είχαν παραιτηθεί και το ελληνικό Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία άσκησαν αναγκαστικά μέτρα σε βάρος τους.

Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί