Τουρκία: Παθητικά Ραντάρ κι εμείς δουλευόμαστε μεταξύ μας με τα δήθεν… “εθνικά” συστήματα

defencepoint

Η Τουρκική Αεροπορία εκτιμάται ότι έχει θέσει σε υπηρεσία το Σύστημα Εντοπισμού Παθητικής Εκπομπής (PYAS) που ανέπτυξε το Κέντρο Έρευνας Πληροφορικής & Ασφαλείας Πληροφοριών του Τουρκικού Επιστημονικού & Τεχνολογικού Ερευνητικού Συμβουλίου (TÜBİTAK BİLGEM) από κοινού με τα Πανεπιστήμια Κωνσταντινουπόλεως και Γκεμπζέ.

Του Σάββα Δ. Βλάσση
ΠΗΓΗ: Δούρειος Ίππος

Πρόκειται για σύστημα προσδιορισμού θέσεως και ιχνηλατήσεως αεροπορικών ιχνών διά του εντοπισμού μεταδιδομένων ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών. Το PYAS χρησιμοποιεί δέκτες εγκατεστημένους σε διάφορα σημεία που συλλέγουν εκπομπές υψηλών και χαμηλών συχνοτήτων (High/Low Frequencies) από διάφορες ηλεκτρομαγνητικές πηγές ενός αεροσκάφους και με τριγωνισμό εντοπίζουν την θέση του.

Το PYAS μπορεί να εντοπίσει μέσω 4 παθητικών δεκτών την Χρονική Διαφορά Αφίξεως μεταξύ σημάτων HF/LF που εκπέμπει το αεροπορικό ίχνος και μετρώντας τις σχετικές καθυστερήσεις εντοπίζει το στίγμα τρισδιάστατα στον χώρο.

Μειονέκτημα των Συστημάτων Παθητικών Ραντάρ είναι ότι εξαιτίας της υπάρξεως πολλών περιβαλλοντικών παραγόντων η αποτύπωση των αεροπορικών ιχνών σε μια οθόνη δεν είναι τόσο διαυγής, με αποτέλεσμα να προκαλούνται πολλά ψευδοΐχνη από σμήνη πουλιών, ανακλάσεις σημάτων κ.λπ.

Για την επίλυση του προβλήματος, στο PYAS χρησιμοποιείται προηγμένος αλγόριθμος ιχνηλατήσεως και προσεγγίσεως. Άλλη πρόκληση στην εν λόγω τεχνολογία, είναι ότι απαιτείται η βέλτιστη τοποθέτηση και τέλειος συγχρονισμός μεταξύ των δεκτών του συστήματος, εξαιτίας των γεωγραφικών δεδομένων που πρέπει να καλυφθούν.

Για την βέλτιστη τοποθέτηση των αισθητήρων του PYAS, χρησιμοποιείται ειδικό λογισμικό που επιτρέπει στην Τουρκική Αεροπορία να διακρίνει τις περιοχές που καλύπτουν οι αισθητήρες και να εντοπίζει τα λεγόμενα “τυφλά σημεία” που απεικονίζονται σε τρισδιάστατο χάρτη. Χάρη σε αυτό το εργαλείο μπορεί να υπολογισθούν οι πλέον κατάλληλες γεωγραφικές θέσεις εγκαταστάσεως των αισθητήρων.

Το πρόγραμμα PYAS ξεκίνησε το 2015, το πρωτότυπο υποβλήθηκε σε δοκιμές το 2018-2019 και η παράδοση του αρχικού συστήματος είχε σχεδιασθεί για το α΄ εξάμηνο του 2020. Είχε προηγηθεί το πρόγραμμα Συστήματος Παθητικού Συνδυασμένου Εντοπισμού (PBAS) που ανατέθηκε το 2013 στην Havelsan EHSİM και βασίζεται στην αρχή αξιοποιήσεως εκπομπών σημάτων Ψηφιακής TV, αναλογικών ραδιοσημάτων FM και ψηφιακών ραδιοσημάτων.

Στο πλαίσιο του προγράμματος αναπτύχθηκε πρώτα ένα Σύστημα Παθητικού Ραντάρ Συλλογής & Καταγραφής Σημάτων (STKS) και 4 οχήματα φορείς παραδόθηκαν στην Τουρκική Αεροπορία τον Απρίλιο του 2017. Το STKS θα αποτελεί μέρος του PYAS και με την υποστήριξη του Ηλεκτροοπτικού Συστήματος που αναπτύχθηκε για το αντιαεροπορικό σύστημα HİSAR-O θα εξασφαλισθεί ικανότητα εντοπισμού αεροσκαφών stealth.

Ακόμη και χωρίς αυτή την πρόκληση, η Τουρκική Αεροπορία θα μπορεί μέσω των παθητικών ραντάρ, που είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν, να έχει ένα συμπλήρωμα για “εικόνα” αεράμυνας ακόμη και αν οι υπόλοιποι σταθμοί ραντάρ εδάφους έχουν καταστραφεί.

Εκτιμάται ότι μελλοντικώς το σύστημα PYAS θα συνδυασθεί με σύστημα Ραντάρ Πέραν του Ορίζοντος (ΟΤΗ) που θα λειτουργεί στις μπάντες VHF/UHF, ένα πρόγραμμα που φαίνεται ότι είναι το αντικείμενο του MOU που υπεγράφη μεταξύ Havelsan και του ουκρανικού οργανισμού Ukroboronprom, με περιγραφή προγράμματος για ένα Σύστημα Παθητικού Αισθητήρα (PASİS).

Εμείς στην Ελλάδα τι κάνουμε
Στην Ελλάδα είχε εκδηλωθεί στις αρχές της δεκαετίας του 2010 ανάλογη προσπάθεια αναπτύξεως Συστήματος Παθητικού Ραντάρ από πανεπιστημιακή ομάδα που όμως, παρά τα αρχικά επιτυχή και ενθαρρυντικά αποτελέσματα εγκαταλείφθηκε επειδή ο επιχειρησιακός φορέας (ΓΕΑ) γνωμοδότησε αρνητικώς, επισημαίνοντας τα προβλήματα στον ακριβή και αξιόπιστο εντοπισμό ιχνών.

Το ΥΠΕΘΑ διά της ΓΔΑΕΕ, δεν υποστήριξε τη συνέχιση της αναπτύξεως του προγράμματος με την ανάλογη χρηματοδότηση, που όπως απέδειξαν οι Τούρκοι απαιτούσε την ανάπτυξη ειδικού λογισμικού και αλγορίθμων με επιπλέον δοκιμές, για την υπέρβαση των όποιων προβλημάτων αποδόσεως.  Η περίπτωση είναι ενδεικτική της διαχρονικής ανυπαρξίας εθνικής πολιτικής στον τομέα της αναπτύξεως εγχωρίων αμυντικών συστημάτων. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ